Программа формирования у обучающихся универсальных учебных действий 93

Скачать 5.3 Mb.

Название	Программа формирования у обучающихся универсальных учебных действий 93
страница	7/40
Тип	Программа

rykovodstvo.ru > Руководство эксплуатация > Программа

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 40

Литературоведческая пропедевтика (только для художественных текстов)

Выпускник научится:

распознавать некоторые отличительные особенности художественных произведений (на примерах художественных образов и средств художественной выразительности);

отличать на практическом уровне прозаический текст
от стихотворного, приводить примеры прозаических и стихотворных текстов;

различать художественные произведения разных жанров (рассказ, басня, сказка, загадка, пословица), приводить примеры этих произведений;

находить средства художественной выразительности (метафора, олицетворение, эпитет).

Выпускник получит возможность научиться:

воспринимать художественную литературу как вид искусства, приводить примеры проявления художественного вымысла в произведениях;

сравнивать, сопоставлять, делать элементарный анализ различных текстов, используя ряд литературоведческих понятий (фольклорная и авторская литература, структура текста, герой, автор) и средств художественной выразительности (иносказание, метафора, олицетворение, сравнение, эпитет);

определять позиции героев художественного текста, позицию автора художественного текста.

Творческая деятельность (только для художественных текстов)

Выпускник научится:

создавать по аналогии собственный текст в жанре сказки и загадки;

восстанавливать текст, дополняя его начало или окончание, или пополняя его событиями;

составлять устный рассказ по репродукциям картин художников и/или на основе личного опыта;

составлять устный рассказ на основе прочитанных произведений с учетом коммуникативной задачи (для разных адресатов).

Выпускник получит возможность научиться:

вести рассказ (или повествование) на основе сюжета известного литературного произведения, дополняя и/или изменяя его содержание, например, рассказывать известное литературное произведение от имени одного из действующих лиц или неодушевленного предмета;

писать сочинения по поводу прочитанного в виде читательских аннотации или отзыва;

создавать серии иллюстраций с короткими текстами по содержанию прочитанного (прослушанного) произведения;

создавать проекты в виде книжек-самоделок, презентаций с аудиовизуальной поддержкой и пояснениями;

работать в группе, создавая сценарии и инсценируя прочитанное (прослушанное, созданное самостоятельно) художественное произведение, в том числе и в виде мультимедийного продукта (мультфильма).
1.2.4 Татар телендә башлангыч гомуми белем бирү мәктәбендә

ана теле укыту: гомуми программа

(Төзүче авторлар: Ч. М. Харисова, И. Х. Мияссарова. Казан - 2011 ел)
Башлангыч мәктәптә татар телен өйрәнүгә нигез салына. Татар теленнән гомуми башлангыч белем бирү (1–4 сыйныфлар) баскычында укучылар телне аралашу чарасы һәм милли мәдәниятнең чагылышы буларак аңларга өйрәнәләр, татар теленең милли-мәдәни үзенчәлегенә төшенәләр. Татар теле укучыларның иҗади һәм мөстәкыйль фикерли алу мөмкинлекләрен үстерү, үз фикерләрен дәлилләргә күнектерү өчен нигез булып тора. Татар телен өйрәнү вакытында укучылар телдән һәм язма аралашу мөмкинлегенә ия булалар һәм телне, уку биремнәрен үтәү максатыннан чыгып, кирәкле мәгълүматны төрле чыганаклардан эзләп табу өчен кулланырга өйрәнәләр.

Башлангыч мәктәпнең гомуми белем бирү программасын үзләштерүче укучыларда телдән һәм язма сөйләмгә карата, кешенең гомуми культурасы күрсәткече буларак, уңай караш формалаша. Укучылар татар әдәби теленең төрле нормалары (орфоэпик, лексик һәм грамматик), сөйләм әдәбе кагыйдәләре турында башлангыч белем алалар, аралашу вакытында куелган максат, бурыч һәм чаралардан чыгып, өйрәнгән материалны кулланырга өйрәнәләр, бу,
катлаулы булмаган монологик сөйләм һәм язма текстлар төзегәндә, коммуникатив бурычларны уңышлы үтәү өчен, туры килгән тел чараларын сайлау өчен нигез булып тора.

Балаларда кара-каршы сөйләшүдә уңышлы катнашу өчен кирәк булган дәрәҗәдә эш күнекмәләре формалаша: әңгәмәдәшең фикерен искә алу, аралашканда төрле фикерләрне һәм үз фикереңне, үз карашыңны төгәл белдерергә омтылу, сораулар бирә белү.

Башлангыч белем бирү баскычында укучылар:

хатасыз язу культура дәрәҗәсенең бер күрсәткече булуын аңлый;
татар теленең авазларын һәм хәрефләрен, аларның әйтелеш һәм язылыш үзенчәлеләрен өйрәнә;
үзе төзегән һәм тәкъдим ителгән текстларны язганда, орфография һәм тыныш билгеләрен дөрес кую кагыйдәләрен өйрәнелгән күләмдә куллана һәм язылганнарны тикшерә ала;
татар теленең системасы һәм төзелеше турында башлангыч мәгълүмат ала: тел белеме бүлекләре – фонетика, графика, лексикология, сүз төзелеше һәм сүз ясалышы, морфология һәм синтаксис белән таныша, курс эчтәлеге күләмендә аваз, хәреф, сүз кисәге, җөмлә кисәге, сүз төркеме һәм гади җөмлә кебек тел берәмлекләрен таба белергә, аларны үзара чагыштырырга, үзенчәлекле билгеләрен табарга өйрәнә.

Башлангыч белем алу нәтиҗәсендә укучыларда яңа материал белән кызыксыну уяна, танып-белү эшчәнлеге телне өйрәнүнең алдагы яңа баскычына нигез сала.

Тел системасы

Фонетика, орфоэпия һәм графика

Татар теленнән башлангыч гомуми белем бирү баскычын (1–4 сыйныфлар) тәмамлаган укучы:

аваз һәм хәрефләрне аера;
ана теленең авазларын һәм хәрефләрен, аларның әйтелеш һәм язылыш үзенчелекләрен аңлый, авазларга характеристика бирә ала;
хәрефләрнең алфавитта урнашу тәртибен һәм, кирәкле мәгълүматны табу өчен, алфавитны куллана ала.

Укучыга дәреслектә тәкъдим ителгән үрнәк буенча сүзгә мөстәкыйль рәвештә фонетик-график (аваз-хәреф) анализ ясарга өйрәнү, сүзгә ясалган фонетик-график анализның дөреслеген бәяләү мөмкинлеге бирелә.

Укучы:

үз сөйләмендә татар әдәби тел нормаларын саклый һәм әңгәмәдәшенең сөйләмендә бу нормаларның дәреслектә бирелгән материал күләмендә үтәлүен бәяли;
сүзгә басым куйганда яки сүзнең дөрес әйтелешендә икеләнү туган очракта, дәреслектәге сүзлек буенча мөстәкыйль рәвештә җавап таба яки укытучысына һәм әти-әнисенә мөрәҗәгать итә ала.

Сүз төзелеше (морфемика)

Укучы:

тамырдаш сүзләрне һәм сүз формаларын аерырга;
сүзнең тамыр һәм кушымчаларын (аффиксларын) табарга өйрәнә.

Укучы дәреслектә тәкъдим ителгән үрнәк буенча кушымчаларның чикләре ачык күренеп торган сүзләрнең төзелешен тикшерү һәм аның дөреслеген бәяләү мөмкинлеге ала.

Лексикология

Укучы:

мәгънәсе ачыклану таләп ителә торган сүзләрне табарга;
текст буенча сүзләрнең мәгънәсен аера яисә аны аңлатмалы сүзлек ярдәмендә ачыкларга өйрәнә.

Укучы, текстларда кабатлаулар булдырмас өчен, кирәкле синонимнар, антонимнар табу, текстта туры һәм күчерелмә мәгънәле сүзләрне билгеләү, аларның урынлы кулланылышын бәяләү, тәкъдим ителгән сүзләр арасыннан тиешлесен сайлап алу мөмкинлеге ала.

Морфология

Бу бүлектә укучы:

исемнәрнең сан, килеш һәм тартым белән төрләнешен;
сыйфатларның лексик-семантик һәм морфологик-синтаксик үзенчәлекләрен;
фигыльнең лексик-семантик үзенчәлекләрен өйрәнә.

Укучы дәреслектә тәкъдим ителгән үрнәк буенча исемгә, сыйфатка, фигыльгә морфологик анализ ясау һәм аның дөреслеген бәяләү, тексттан алмашлык, рәвеш, бәйлек сүзләр, кисәкчә, теркәгечләрне, фигыльләрдәге юклык кушымчаларын (-ма / -мә) табу мөмкинлеге ала.

Синтаксис

Бу бүлектә укучы:

җөмлә, сүзтезмә һәм сүзләрне аерырга;
сораулар ярдәмендә сүзтезмә һәм җөмләләрдәге сүзләр арасындагы бәйләнешне табарга;
җөмләнең әйтү максаты буенча төрен аерырга;
җөмләнең баш һәм иярчен кисәкләрен билгеләргә;
тиңдәш кисәкле һәм тойгылы җөмләләрне интонациясе буенча билгеләргә өйрәнә.

Укучы җөмләнең иярчен кисәкләрен – аергыч, тәмамлык, хәлләрне аеру,дәреслектә тәкъдим ителгән үрнәк буенча гади җөмләгә синтаксик анализ (җөмлә кисәкләре буенча) ясау һәм аны тикшерүнең дөреслеген бәяләү, гади һәм кушма җөмләләрне бер-берсеннән аеру мөмкинлеге ала.

Орфография һәм пунктуация

Укучы:

дөрес язылыш кагыйдәләрен өйрәнгән күләмдә кулланырга;
сүзләрнең дөрес язылышын орфографик сүзлек буенча ачыкларга;
80–90 сүзле текстны дөрес итеп күчереп язарга;
өйрәнелгән дөрес язу кагыйдәләренә туры килгән 70–80 сүзле текстны укытучы әйтеп торганда язарга;

үзе төзегән һәм тәкъдим ителгән текстны тикшерергә, орфографик һәм пунктуацион хаталарны табарга һәм төзәтергә өйрәнә.

Укучы орфографик хата ясау мөмкинлеге булган очракларны аңлау, аерым орфограммаларга мисаллар сайлау, текстлар төзегәндә орфографик һәм пунктуацион хаталарны булдырмау өчен, язганнарны үзгәртү, хаталар өстендә эшләгәндә, аларның сәбәпләренә төшенү һәм алдагы язма эшләрдә хата җибәрмәү юлларын ачыклау мөмкинлеге ала.

Сөйләм үстерү

Укучы:

аралашу даирәсенә карап, тиешле сүзләрне сайларга;
көндәлек аралашуга бәйле татарча сөйләм әдәбе формаларын дөрес кулланырга;
аралашу ситуациясен исәпкә алып, текстка карата үз мөнәсәбәтен белдерергә һәм аның дөреслеген дәлилләргә;
текстка исем берергә;
укылган яки тыңлаган текстның планын төзергә;
аерым аралашу ситуацияләренә туры китереп, хат яки тәбрикләү хаты кебек кечкенә текстлар язарга өйрәнә.

Укучы тәкъдим ителгән исемнең эчтәлегенә туры килгән текст төзү, бирелгән текстның эчтәлеген тулысынча яки сайлап сөйләү, сөйләмнең сурәтләү, хикәяләү, фикер йөртү кебек төрләрен кулланып, билгеле бер тема буенча телдән хикәя төзү, урыннары алышынган җөмләләрдән торган текстны тикшерү һәм төзәтү, аның мәгънә бөтенлеге югалган урыннарын
табу, хаталы текстларга төзәтмә кертү, төрле төрдәге изложение яки сочинение язганда, эшне эзлекле алып бару, аны тикшерү һәм бирелгән үрнәк белән чагыштыру, уку бурычларының дөреслеген бәяләү, үз текстын, аралашу максаты һәм шартыннан чыгып, чыганак (беренчел) текст белән чагыштыру, электрон чыганаклардан файдаланганда, тел нормаларының үтәлешен саклау мөмкинлеге ала.

Рус телендә башлангыч гомуми бирү мәктәбендә

татар теле укыту: гомуми программа

(Төзүче авторлар: Ф. Ф. Харисов, Ч. М. Харисова. Казан – 2011 ел)

(татар төркемнәре өчен)

Программаны үзләштерүдән көтелгән нәтиҗәләр.

Рус мәктәбендә укучы татар балаларына татар теле укыту түбәндәге нәтиҗәләргә китерә:

Россия Федерациясе һәм аның төрле регионнарының тел һәм мәдәният ягыннан бердәм һәм күп төрле булуы турында башлангыч мәгълүмат бирелә;
укучылар телнең милли мәдәнияткә каравын, аның төп аралашу чарасы булуын аңлый;
әдәби нормаларга туры килгән телдән һәм язма сөйләмгә ия булган кешегә уңай мөнәсәбәт тәрбияләнә, аның культуралы шәхес булуы аңлатыла;

татар теленең орфоэпик, лексик, грамматик нормалары һәм сөйләм әдәбе турында башлангыч мәгълүмат бирелә, аралашу өчен кирәкле тел материалын сайлап кулланырга өйрәтә;
татар теле буенча алган белемнәрне укучы танып-белү һәм аралашу өчен тиешенчә куллана белә.

Программаны үзләштерү нәтиҗәсендә, укучылар түбәндәгеләрне өйрәнә:

Россия Федерациясендәге телләр һәм мәдәниятләрнең күп төрле булуы турында башлангыч мәгълүмат ала, телнең милли үзаңны белдерүгә нигез булуын күзаллый;
телнең милли мәдәни күренеш һәм аралашу чарасы булуына төшенә, рус теленең Россия Федерациясендә дәүләт теле буларак тоткан урынын һәм аның төрле милләтләр арасында аралашу чарасы булуын аңлый;
укучыларда телдән һәм язма сөйләмне дөрес итеп төзүгә уңай караш тәрбияләнә, алар аны шәхеснең тәрбияле булу билгесе итеп кабул итә;
туган телдә (татар телендә) башлангыч орфоэпик, лексик һәм грамматик төшенчәләрне, сөйләм әдәбе кагыйдәләрен үзләштерә, аралашуның максат һәм бурычларыннан чыгып, тиешле тел берәмлекләреннән урынлы итеп файдалана белә;
аралашу вакытында өйрәнелгән тел берәмлекләрен танып-белү һәм гамәли максатлардан чыгып файдалана.

Рус һәм татар телләрен өйрәнү нәтиҗәсендә, башлангыч сыйныф укучылары телнең аралашу чарасы булуына төшенәләр, аны милли мәдәни күренеш буларак кабул итәләр. Тел өйрәнү укучы өчен белем алуның төп нигезе, аны уйларга һәм күзалларга өйрәтүдә, иҗади мөмкинлекләрен үстерүдә төп чараларның берсе булып тора. Шул ук вакытта, укучылар телдән һәм язма формада аралашу өчен, төрле мәгълүмати чараларның мөмкинлекләреннән киңрәк файдалана белергә дә өйрәнәләр. Башлангыч сыйныфларны тәмамлаганда, укучылар телдән һәм язма сөйләмнең дөреслеге кешенең гомуми культурасы дәрәҗәсен билгеләвен дә аңлыйлар. Алар туган телдәге башлангыч орфоэпик, лексик һәм грамматик төшенчәләрне, сөйләм әдәбе кагыйдәләрен үзләштерәләр.

Башлангыч мәктәп чоры ахырына укучылар хатасыз яза белүне гомуми үсеш дәрәҗәсенең күрсәткече буларак кабул итә; орфографик кагыйдәләрне, тыныш билгеләрен урынлы куллана белү җөмлә төзегәндә һәм бирелгән җөмләләрне тикшергәндә кирәк булуына ышана; тел белеме бүлекләре – фонетика, графика, лексикология, сүз төзелеше, морфология һәм синтаксис буенча башлангыч мәгълүмат ала, тиешле күләмдә тел берәмлеге буларак аваз, хәреф, сүзнең мәгънәле кисәкләре, сүз төркемнәре, җөмлә кисәкләре, гади җөмләләрне табарга, аларга характеристика бирергә һәм чагыштырырга өйрәнә, бу исә үз чиратында укучыга алга таба катлаулырак төшенчәләр белән эш итәргә таяныч була. Нәтиҗәдә укучыда танып-белү эшчәнлегенә кызыксыну барлыкка килә, һәм ул алдагы сыйныфларда татар теле буенча алачак белемнең нигезен тәшкил итә.

Тел системасы
«Фонетика, орфография һәм графика» бүлегендә башлангыч сыйныфларда укучылар:

аваз һәм хәрефләрне аерырга өйрәнә;
татар телендәге авазларга характеристика бирә белә: сузык авазларның калын һәм нечкә, тартык авазларның яңгырау һәм саңгырау булуы, аларга бәйле төп фонетик законнар (сингармонизм, ирен гармониясе);

-- татар алфавитын, андагы хәрефләрнең урнашу тәртибен белә, сүзләрне алфавит тәртибендә урнаштыру һәм кирәкле мәгълүматны эзләп табу өчен, алфавиттан файдаланырга өйрәнә.

Укучыга түбәндәгеләрне үзләштерү мөмкинлеге бирелә:

сүзләргә фонетик-график (аваз-хәреф) анализы ясый, дәреслектәге үрнәк буенча сүзләрне мөстәкыйль рәвештә тикшерә һәм аның дөреслеген дәлилли;
дәреслектә бирелгән материал күләмендә укучы үзенең һәм әңгәмәдәше сөйләмендә татар әдәби теле нормаларын саклый;
сүзне дөрес әйтү-әйтмәве яки сүз басымын дөрес кую-куймавы хакында икеләнгән очракта, укучы үз җавабының дөреслеген дәреслектәге сүзлекчәдән карап яки укытучыдан мөстәкыйль рәвештә сорап белә ала.

«Сүз төзелеше (морфемика)» бүлегендә укучы түбәндәгеләрне өйрәнә:

сүзләрнең тамырын билгели;
төрле сүз төркемнәрен ясаучы кушымчаларны таба һәм күрсәтә;
тамырдаш сүзләрне сүз формаларыннан аера белә.

Укучыга түбәндәгеләрне үзләштерү мөмкинлеге бирелә:

мәгънәле кисәкләренең чикләре ачык күренеп торган сүзләрнең төзелешен дәреслектә бирелгән күләмдә тикшерә (тартымын, булса, ясагыч кушымчаларын, нигезен билгели);
сүзнең дөрес тикшерелүен бәяли белә.

«Лексикология» бүлегендә укучылар түбәндәгеләрне үзләштерә:

мәгънәсе ачыкланырга тиешле сүзләрне таба белә;
тексттагы (җөмләдәге) сүзнең мәгънәсен ачыклый белә яки аны аңлатмалы сүзлек ярдәмендә аера.

Укучыга түбәндәгеләрне үзләштерү мөмкинлеге бирелә:

текстта (җөмләдә) кабатлаулар булмасын өчен, аерым сүзләрнең синонимнарын таба;
предмет, күренеш һәм төшенчәләргә чагыштырма характеристика бирү өчен, антонимнар таба;
текстта (җөмләдә) сүзләрнең туры һәм күчерелмә мәгънәсен аера белә;
текстта (җөмләдә) сүзләрнең урынлы кулланылу-кулланылмавын аера белә;
аралашканда кулланыр өчен, кирәкле сүзләрне дөрес сайлый.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 40

	Программа развития универсальных учебных действий, включающая формирование... Программа развития универсальных учебных действий составлена для учащихся ступени основного общего образования мбоу дмитро-Титовская...		Программа формирования у обучающихся универсальных учебных действий Общие положения
	Программа формирования у обучающихся универсальных учебных действий... Пояснительная записка		Образовательная программа 1 класс москва, 2010 г. Содержание Программа формирования универсальных учебных действий у обучающихся на ступени начального общего
	Программа формирования у обучающихся универсальных учебных действий Планируемые результаты освоения обучающимися основной образовательной программы 8		Программа формирования у обучающихся универсальных учебных действий Планируемые результаты освоения обучающимися основной образовательной программы начального общего образования
	Примерная программа формирования и развития икт компетентности обучающихся Требований к структуре и результатам освоения основной образовательной программы основного общего образования, в соответствии с Базисным...		Инструкция по проведению мониторинга сформированности универсальных учебных действий Цель: определение уровня сформированности универсальных учебных действий у обучающихся вторых, третьих классов (далее – мониторинг...
	Программа мониторинга уровня сформированности универсальных учебных... ...		Основная образовательная программа начального общего образования Программа формирования универсальных учебных действий у обучающихся на ступени начального общего образования
	Образовательная программа начального общего образования Программа формирования универсальных учебных действий у обучающихся на ступени начального общего образования		Программа формирования универсальных учебных действий у обучающихся... Планируемые результаты освоения обучающимися основной образовательной программы начального общего образования
	Программа формирования универсальных учебных действий у обучающихся... Планируемые результаты освоения обучающимися основной образовательной программы начального общего образования		Пояснительная записка. Планируемые результаты освоения обучающимися... Программа формирования универсальных учебных действий у обучающихся на ступени начального общего образования
	Программа развития универсальных учебных действий, (программа формирования... Планируемые результаты освоения обучающимися основной образовательной программы основного общего образования		Пояснительная записка Планируемые результаты освоения обучающимися... Программа формирования универсальных учебных действий у обучающихся на ступени начального общего образования

Программа формирования у обучающихся универсальных учебных действий 93

Похожие: